Kun je zomaar in een burn-out belanden? Dat is een vraag die mij vaak gesteld wordt. In dit artikel laat ik je zien hoe je kunt veranderen van iemand die met plezier en enthousiasme werkt, naar een medewerker die in een burn-out belandt.
Ik neem je mee in de weg naar een burn-out.
Enthousiast, bevlogen, betrokken, loyaal
Misschien was je tot een poosje geleden een bevlogen medewerker. Je barstte van de energie, je hield van je werk, je was heel enthousiast over je werk. Of misschien heb je je werk nooit als ‘super’ ervaren, maar was je wel iemand die zich verbonden voelde met de organisatie. Jouw werkgever kon altijd op je rekenen, je was loyaal en werkte nauwkeurig. Je voelde je gewaardeerd.
Maar dat was toen…
“Misschien was je tot een poosje geleden een bevlogen medewerker..”
De weg naar een burn-out heeft altijd te maken met veranderingen
Geleidelijk of plotseling verandert er iets of verandert er veel. Op drie vlakken kunnen veranderingen ervoor zorgen dat jouw enthousiasme afneemt. Deze veranderingen zijn als volgt op te splitsen:
- De organisatie waarin je werkt;
- De markt waarin je organisatie beweegt;
- Persoonlijk/sociaal vlak.
1. De organisatie
Op organisatievlak kan er van alles veranderen: de inhoud van het werk, je takenpakket, de manier waarop je je werk moet uitvoeren, het beleid van de organisatie, andere collega’s, nieuwe leidinggevenden, fusies, overnames. Er zijn nogal wat factoren.
Dat alles kan ervoor zorgen dat datgene wat vroeger helemaal vanzelf ging, nu minder goed gaat en je energie kost. Dat bijvoorbeeld de samenwerking of onderlinge communicatie met je collega’s of je leidinggevende minder goed verloopt dan voorheen. Dat je vertrouwen in de organisatie afneemt. Dat je minder waardering en erkenning ervaart van je collega’s of je leidinggevende. Misschien ontstaan er wel conflictsituaties of is er minder ruimte voor opleiding en ontwikkeling, nét waar jij zo’n behoefte aan hebt.
Het kan ook zijn dat de werksfeer slechter is geworden, de werkdruk is toegenomen of dat je minder dingen zelf kan bepalen. Bepaalde maatregelen of keuzes voelen misschien als onrechtvaardig voor jezelf, jouw collega’s of jouw klanten. Dat je het gevoel hebt dat er meer vóór jou besloten wordt dan dóór jou. Ofwel: je hebt het gevoel dat je geen controle meer hebt.
“Op organisatievlak kan er van alles veranderen: de inhoud van het werk, je takenpakket, de manier waarop je je werk moet uitvoeren, het beleid van de organisatie, andere collega’s, nieuwe leidinggevenden, fusies, overnames. Er zijn nogal wat factoren.”
2. De markt waarin de organisatie beweegt
De externe omgeving – daar waar jouw organisatie actief is – verandert continu. Daarop reageert of anticipeert jouw organisatie. Dat zorgt voor organisatieaanpassingen waar je je wel of niet gelukkig van wordt. Soms word je er blij van omdat het nieuwe uitdagingen geeft; soms gebeurt het tegenovergestelde: het komt niet overeen met de manier waarop jij met je klanten om wilt gaan.
De aanpassingen kunnen ook te snel gaan, zodat jij je voortdurend aan moet passen. De een is flexibel en past zich gemakkelijk aan; de ander kost dit meer moeite, tijd en energie.
Veranderingen bieden je zowel kansen als uitdagingen. Maar veranderingen kunnen er absoluut voor zorgen dat juist jij minder gemotiveerd raakt voor jouw werk.
“De aanpassingen kunnen ook te snel gaan, zodat jij je voortdurend aan moet passen. De een is flexibel en past zich gemakkelijk aan; de ander kost dit meer moeite, tijd en energie.”
3. Persoonlijk/ sociaal vlak
Bij jezelf kan er van alles gebeuren waardoor bepaalde zaken veel meer energie gaan kosten. Er kan bijvoorbeeld veel meer zorg van jou gevraagd worden in je privé omgeving. Iets wat je vanzelfsprekend oppakt – omdat het om je naasten gaat – maar wat je wel tijd en energie kost. Misschien ga je door een periode van persoonlijk verlies: van een naaste of een relatie. Ineens komt werk in een ander perspectief te staan of er komen meer (zorg)taken op jouw schouders te liggen. Of er gebeurt iets in je leven waardoor je een ander perspectief krijgt op werken in het algemeen of op het werk wat jij nu doet.
Het kan ook zijn dat werk, in combinatie met jouw privé leven of sociale leven überhaupt (te) veel van je vraagt, waardoor je structureel te weinig rust neemt. Jij vindt dat je altijd aan alle verwachtingen moet blijven voldoen.
Wat ook energie kan vreten: jij moet je zien te verhouden tot de in beweging zijnde organisatie. Veel mensen genieten van deze beweging, maar voor jou persoonlijk kan het op een gegeven moment minder goed uitpakken. Je voelt je er niet goed bij, waardoor je zelfvertrouwen daalt en je je niet meer competent voelt. Jij moet taken gaan doen waar jij geen energie van krijgt.
Een andere belangrijke factor van betekenis: je doet je werk al te lang of raakt er op uitgekeken. Je wordt onvoldoende uitgedaagd, waardoor je motivatie daalt en je je vaak verveelt.
“Bij jezelf kan er van alles gebeuren waardoor bepaalde zaken veel meer energie gaan kosten.”
De weg naar overbelast zijn – overspannenheid – burn-out
Al deze zaken zorgen ervoor dat jouw binding met je organisatie verzwakt wordt. Dat je minder energie krijgt, dat je minder positief denkt en steeds minder enthousiast wordt. Of dat je minder tijd en energie in je werk kan steken dan je zou willen of moeten, omdat je vanuit je persoonlijke situatie minder belastbaar bent. Waardoor alles wat je doet je steeds meer energie kost en jouw batterij steeds minder goed oplaadt.
In eerste instantie voel je je overbelast of overvraagd en bouw je stress op. Als dit langer aanhoudt wordt het chronische of langdurende stress: je voelt je overspannen.
Wanneer dit langer en langer duurt, ontstaat het gevoel van moe of uitgeput zijn. Ergens ontstaat een moment waarop het écht niet meer gaat. Dan is ziekteverzuim de enige oplossing en is de burn-out een feit.
Heb je het gevoel dat in jouw leven de stress aan het toenemen is? Dat je al lang een leven leidt vol stress en weinig plezier in de dingen die je doet of onderneemt? Het slechte nieuws is dat de problemen zich nooit vanzelf oplossen. Het goede nieuws is dat je je situatie begint in te zien: je leest namelijk niet voor niets dit artikel. Het is écht nodig om stappen te zetten. Wees eerlijk: wat houdt jou tegen om ervoor te zorgen dat jouw leven weer leuk wordt? Dat je een leven leidt dat in balans is, waardoor je weer energie hebt?
“Heb je het gevoel dat in jouw leven de stress aan het toenemen is? Dat je al lang een leven leidt vol stress en weinig plezier in de dingen die je doet of onderneemt?”
Wees lief voor jezelf maar onderneem tegelijkertijd actie. Ik denk graag met je mee en ondersteun je graag bij het zetten van de nodige stappen.
Heel herkenbaar!
Ik werk 30 jaar bij dezelfde werkgever, de laatste 3 jaar zijn te noemen als ‘Catastrofe’
Na een laatste conflict, net voor de lockdown…is de situatie nu niet meer te overzien.
Waardoor ontslag nemen nog de enige optie is… maar dat is nu een 2 strijd, voor de werkgever komt het goed uit, dat ik vertrek, dan zijn ze makkelijk van me af en hebben hun de strijd gewonnen.
Maar hoe dan verder?
Heb ik wel een ‘burn out’?
Mvgr. Joos